De Veluwse Big Five
van Dirk Hilbers
Dirk Hilbers is bioloog en doceert aan de Universiteit van Amsterdam. Daarnaast is hij oprichter van de non-profitorganisatie Stichting Crossbill Guides. Deze organisatie wil aan de hand van natuurreisgidsen het belang van natuurbescherming onder de aandacht brengen bij het grote publiek. Voor onze eigen regio stelde hij een bijzondere ‘Big Five’ samen.
“Bij de Big Five denk je natuurlijk aan Afrika: luipaard, leeuw, olifant, neushoorn en buffel. Ook voor de regio Oldebroek kan je echter een ‘Big Five’ samenstellen”, vertelt hij. “Hierbij zou ik willen beginnen met de Zeearend.
De Zeearend
Een gigant met een afmeting van 2 bij 1 meter en daarom ook wel ‘vliegende deur’ genoemd. Het is echt een succesverhaal van de natuur, omdat deze vogel zich zelf heeft gevestigd in Nederland. Het is de grootste arend van Europa en één van de grootste ter wereld. Hij broedt aan de Randmeren en gaat in de winter ook de Veluwe op.
De Kleine Wrattenbijter
Wellicht een vreemde ‘eend’ in de bijt, maar ik wil hem zeker wel in het rijtje zetten. Deze forse sprinkhaan komt namelijk nog maar op één plek in Nederland voor en dat is op de Oldebroekse Heide. Deze droge, ongestoorde heidevelden met open plekken vormen een perfect microklimaat. De aanwezigheid van de Kleine Wrattenbijter laat zien hoe bijzonder de Noord-Veluwse Heidevelden zijn.
De Grutto
Oldebroek heeft een gevarieerde natuur van bos, heide en natte polders. De grutto is echt de koning van het ‘ouderwetse’ poldergras, de icoon van de boerenlandcultuur. Maar liefst 80% van de populatie van de Europese Unie broedt in Nederland. Van maart tot juni is de grutto te spotten in de Oostwolderpolder. Hij is herkenbaar aan zijn steltpoten en heldere roep: ‘grutto-grutto-grutto’.
De Kleine Zwaan
Hij klinkt misschien niet zo bijzonder, maar het is een hele zeldzame zwanensoort, die wereldwijd bedreigd wordt. Van deze broedvogel, die afkomstig is van de Siberische toendra, zijn er nog maar 20.000 in totaal, waarvan 10.000 in Nederland. Het leeuwendeel hiervan kan je in de vroege winter ontdekken bij de Randmeren, zoals langs de dijk tussen Elburg en Noordeinde. Onderwatervegetatie als kranswier en fonteinkruid vormt hier een bijzonder ecosysteem. De knolletjes van fonteinkruid zijn de belangrijkste voedselbron voor de Kleine Zwaan.
De Wolf
Deze nieuwkomer in Nederland spreekt tot de verbeelding en noteer ik als nummer 5. Via Polen en Tsjechië trok de wolf door Duitsland naar Nederland. Vanwege de stilte en grootte van het gebied is de Veluwe het meest ideale leefgebied voor de wolf. Moet je je zorgen maken als je gaat wandelen op de Veluwe? Nee! De wolf gaat voor grote prooien als edelherten en wilde zwijnen. Hij zal mensen uit de weg gaan, want de wolf zoekt rust. Wees eerder bang voor de teek en controleer jezelf op teken na elke wandeling in de natuur!”
