Wit zand te koop

Jan en Marie kijken over de spoorlijn naar het gras-en akkerland tot aan de Zuiderzeestraatweg (niet wetend dat hier 30 jaar later een hele woonwijk zal staan). Als ze richting het bos kijken vraagt Marie aan Jan hoe het komt dat er zo’n groot hoogteverschil is. “Er is hier ooit zand afgegraven. Een eindje verderop hebben ze dat ook gedaan. Daar is een groot stuk land afgegraven voor de oprit van de spoorbrug over de IJssel. De heer Van Diepen gebruikt deze zandbron voor winning van wit zand.”Marie weet wel waarvoor wit zand wordt gebruikt: voor het schuren van klompen, het schoonmaken van potten en pannen en het ophogen bij huizenbouw. Moeder gebruikt het ook als strooisel op de vloer in de kamer en na de voorjaarsschoonmaak als bodemvulling in de stallen. Het zand strooien is een kunst op zich. In de op de vloer met zorg aangebrachte dunne laag zand worden prachtige figuren getekend. Helaas kan Marie dit niet, maar ze wil het wel graag leren.

Van Diepen biedt het zand aan voor een dubbeltje per sleepkar en Jan weet te vertellen dat als een boer met een kar vol mest komt, hij het hele jaar gratis zand kan halen. Volgens Jan was niet iedereen blij dat het zandgat aan Van Diepen was verkocht, omdat ervoor die tijd altijd gratis zand gehaald kon worden.

Sommige mensen hebben een eigen zandgat, maar als de bron uitgeput is, wordt de put gedegradeerd tot vuilstortgat.